Бугунги дунёда пул жўнатмалари мамлакат иқтисодиётининг юксалишида ва аҳоли турмуш даражасининг барқарорлигини таъминлашда муҳим ўрин эгалламоқда. Аслида, пул жўнатмалари глобаллашув жараёнининг бир дебочаси бўлиб, кўпроқ ривожланган мамлакатлардан иқтисодиёти энди тараққий этаётган давлатларга жўнатилади. Бундан ташқари, пул жўнатмалари мамлакатлар молия бозорининг ривожланишига ҳам ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиши билан аҳамиятлидир.
Мамлакатимизда эса пул жўнатмалари банк тизимининг янги хизмат турларидан бири ҳисобланади. Лекин шунга қарамай, бу хизмат туридан фойдаланаётган юртдошларимизнинг сафи тобора кенгайиб бормоқда. Турли манбаларга кўра, ҳозирда пул жўнатмалари салмоғи мамлакат ялпи ички маҳсулотининг 5-10 фоизини ташкил этиб, бу юрт иқтисодиётининг жадал ўсишига ижобий таъсир ўтказмоқда.
Пул жўнатмалари ҳажмининг таҳлили юртимиздан хорижга пул жўнатиш ва аксинча хориждан мамлакатимизга киритилаётган пул маблағларининг йилдан-йилга жадал ўсаётганидан далолат беради. Ўзбекистон Республикаси Марказий банкидан олинган маълумотга кўра, мамлакатимизга киритилган маблағ миқдори 2002 йилда 225 млн. АҚШ долларини, 2007 йилда 1,25 млрд. АҚШ долларини ташкил этган. Бунда йиллик ўртача ўсиш суръати тахминан қирқ тўққиз фоизни ташкил этаётганини кўришимиз мумкин.
Юртимиздан хорижга жўнатилган пул миқдори Ўзбекистонга киритилган пул миқдорига нисбатан ўсиш суръати икки баробар секинроқ амалга ошмоқда. 2002 йилда мамлакатимиздан хорижга 86 млн. АҚШ доллари юборилган бўлса, 2006 йилга келиб бу кўрсаткич 100 млн. долларга, 2007 йилга келиб жўнатилган пул миқдори 126 млн. долларга етган. Бунда йиллик ўртача ўсиш суръати 26 фоизни ташкил қилмоқда.
2002-2007 йиллар мобайнида Ўзбекистонга пул жўнатмалари тизими орқали жисмоний шахслар томонидан киритилган маблағлар ҳажми йилига ўрта ҳисобда 1,5 баробардан ўсиб борган.
Жаҳон амалиётининг тасдиқлашича, бозордаги эркин йўл ва рақобат муҳити пул жўнатмалари соҳасининг жадал ривожланишида ва сарф-ҳаражатларнинг камроқ бўлишида муҳим омил бўлди. Бундан ташқари, пул жўнатмалари турли аҳоли қатлами учун қўшимча даромад манбаларидан унумли фойдаланиш, халқлар турмуш даражасининг кўтарилиши ва молия воситачиларининг фаоллашувига туртки бўлмоқда.
Маълумки, Ўзбекистонда халқаро пул жўнатмалари тизими бўйича хизматларни тижорат банклари таклиф этмоқда. Айрим молия муассасаларимизда пул жўнатмалари тизимининг 5 дан зиёд тури ҳам жорий этилгани қувонарли ҳол албатта. Бу ўз навбатида аҳоли учун ўз истагига қараб, қулай ва бирмунча арзонроқ пул жўнатмасидан фойдаланиш имконини беради.
Бугунги кунда пулни уч йўл билан – халқаро пул жўнатмалари тизими ("Western Union", "MoneyGram", "Contact", "Anelik", "Migom", "Blizko" ва бошқалар.), Халқаро "SWIFT" одатий банк айланмалари тизими ҳамда почта хизмати орқали жўнатиш мумкин бўлсада, лекин улар орасида халқаро пул жўнатмалари тизими энг оммалашган ва ривожланган хизмат тури ҳисобланади.
Маълумки бозорга янги хизмат ёки маҳсулотнинг кириб келиши анча катта бошланғич харажатларни талаб этади. Унинг ривожланиши билан харажатлар ортиб бориб, ушбу хизмат тури рақобатбардош бўлиб боради.
2002 йилда мамлакатимизда бор йўғи учта пул жўнатиш тизими - "Western Union", "MoneyGram" (АҚШ) ва "Contact" (Россия) мавжуд бўлиб, ўша вақтда уларнинг ўртача комиссион баҳоси ўтказилаётган пул миқдорининг 10 фоизи атрофида бўлган бўлса, 2007 йил охирларига келиб пул жўнатмалари тизими сони 12 тага, уларнинг ўртача комиссион баҳоси 2-4 фоизгача тушишига эришилган.
Таъкидлаш жоизки, сўнгги йилларда пул айланмаларининг ҳажми сезиларли равишда ўсган. Экспертларнинг фикрича, бунда истеъмол товарларини харид қилишда пул амалиётларига катта урғу берилаётгани муҳим омил бўлмоқда.
Ҳозирда Ўзбекистонда пул жўнатмалари инфратузилмаси жадал шаклланаётган бўлиб, аҳолининг ушбу хизмат туридан унумли фойдаланиши йўлида пул жўнатиш соҳасига ихтисослашган шохобчалар сони мингдан зиёдни ташкил этмоқда. Лекин ҳали ушбу соҳада фойдаланиш мумкин бўлган талай имкониятлар мавжуд бўлиб, ундан айни пайтда юртимизда кенг ривожланиб бораётган кредит уюшмалари оқилона фойдаланишга уринишмоқда. Бу йўлда эса Ўзбекистон Республикаси Марказий банки ва Кредит уюшмалари ассоциацияси томонидан ҳамкорликда амалга оширилаётган чора-тадбирлар муҳим ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилмоқда.
Умуман олганда, пул ўтказмалари тизими мамлакатимиз учун янги ҳисобланиб, иқтисодиётнинг эркинлиги, шунингдек ишчи кучлар оқимининг ортиши билан юзага келади. Охирги йилларда пул жўнатмалари динамикаси нисбатан анча жадал суръатда ривожланиб бораётганлиги, нафақат жорий даврдаги пул тушуми, балки чет эл тажрибасини ортираётган юртдошларимизнинг, келажакда тараққиётимиз учун инвестиция – яъни иш малакаларини ортираётганидан далолатдир.
Ҳозирги кунда Ўзбекистон пул жўнатмалари бозорида 12 та иштирокчи фаолият олиб бормоқда. Биз ана шулардан асосийлари бўлган 7 тасининг комиссион тўловларини таҳлил қилиб чиқайлик (1-жадвал). Ушбу пул ўтказмалари ичида республикамизда илк иштирокчи Western Union ни оладиган бўлсак, у 2000 йилларнинг бошларида республикамизга кириб келган бўлиб, унинг комиссион тарифлари дунёнинг барча мамлакатларига бир хил қилиб белгиланган эди. 2005 йилнинг бошларига келиб эса МДҲ мамлакатлари бўйлаб хизмат тўловлари суммаси қарийб 50-55 фоизга камайтирилди. Бунинг асосий сабаби Собиқ Иттифоқ мамлакатлари ҳудудида пул ўтказмалари хизмати бўйича янги бир қанча иштирокчиларнинг бозорга кириб келишини айтиб ўтишимиз мумкин. Кириб келган иштирокчиларнинг комиссион тўловлар тарифи Western Union тизимига қараганда сезиларли даражада фарқланиши ушбу тизимда рақобатнинг янада ортиб бориши учун замин яратди. Масалан, Contact тизимининг комиссион тўлови ҳар қандай сумманинг 3% миқдорида қилиб белгиланган. Юқоридаги жадвалдаги асосий учта тизим (Western Union, Money Gram, Coinstar) дунёнинг аксарият мамлакатларида кенг тарқалган бўлиб, қолган 4 таси (Contact, Blizko,
Анелик, Быстрая почта) ҳамдўстлик мамлакатлари ичидагина фаолият кўрсатишади. Шунинг учун бўлса керак, уларнинг комиссион тўловлари сезиларли даражада паст эканини кўришимиз мумкин. Масалан, 500 АҚШ долларини Россия давлатидан Ўзбекистонга ўтказишнинг энг арзон комиссион тўлови Быстрая почта ва Blizko тизимларига тегишли бўлиб, умумий сумманинг 1,6-2% миқдорига тенг. Айни шу кўрсаткич Western Union да 4,8% (24$), Coinstar да 3,6% (18$), Money Gram да эса 6,4% (32$) ни ташкил этади. Маълумки, ҳар қандай хизмат турининг сифати, унинг тезкорлигига ҳам боғлиқ бўлади.
Бу борада пул жўнатмаларининг энг биринчи тизими бўлган Western Union да тезлик бирламчи масала ҳисобланиб, пулни юборувчи шахс жўнатгандан кейин 3-10 дақиқада олиши мумкин. Ушбу кўрсаткичлар Money Gram учун 1-2 соат, Contact учун 1 соат, Blizko учун 12 соатни ташкил қилади. Комиссион тўлови энг қуйи бўлган Быстрая почта тизимининг пул ўтказиш операцияси эса қарийб 2 кеча кундузга тенг.
Пул жўнатмалари бўйича Ўзбекистоннинг 18 та тижорат банклари таҳлил қилинганда шу аён бўлдики, ушбу тизимнинг энг кенг тарқалгани Western Union экан (3-жадвал (иловада)). Money Gram тизимининг жадал ривожланиб кетмаганига асосий сабаб эса унинг Ҳамдўстлик мамлакатлари учун белгиланган комиссион тўловлари қолганларига нисбатан юқори эканлигидир. Лекин ушбу тизимнинг афзаллик томони шундаки, ундан дунёнинг 150 дан ортиқ мамлакатлари билан пул жўнатмалари операциясини амалга ошириш мумкин.
Пул жўнатмаларининг иқтисодиётдаги ижобий ўрни шундан иборатки, у бир томонлама хизмат тури ҳисобланиб, келажакда у бирор мажбуриятни юкламайди (ташқи қарзни тўлаш каби). Шу сабабдан ҳам, пул жўнатмалари хусусий характер касб этишига қарамасдан, чет эл банклари кредит линиялари ёки хатто тўғридан тўғри инвестициялардан ҳам ишончлироқ молиявий манба ҳисобланади. Бундан ташқари, пул жўнатмалари аҳолининг кам таъминланган қатламидаги ижтимоий кескинликни пасайтириши билан бирга, уларнинг турмуш даражасини ошириш ҳамда молиявий воситачиликнинг кенгайишига кўмак беради.
Биргина Western Union (2002 йилнинг 21 январидан ишлаб келмоқда)ни оладиган бўлсак, у 2002 йилда монопол характерга эга бўлган бўлса (пул ўтказмаларининг 95%и), 2007 йил якунларига кўра унинг ҳиссаси 39 % га тушиб кетди. Ушбу бозордаги рақобат унга қилинадиган харажатларнинг кескин камайишига сабаб бўлди. 2007 йил якунларига кўра, иштирокчилар сони 12 тага етиб, комиссион тўловнинг ўртача нархи умумий ўтказманинг 2-4% ини ташкил этди. Шу билан бирга «Global Economic Prospects 2007» нинг маълумотларига кўра, халқаро пул жўнатмаларининг аксарият “коридорлар”и бўйича тўлов етарлича паст бўлиб, бир ўтказма учун тахминан 1.8 АҚШ долларини ташкил этади.
Ҳозирда, "Contact" халқаро пул жўнатиш тизими бўйича ҳам Ўзбекистоннинг 12 та тижорат банки – Халқ банки, “Ўзсаноатқурилишбанк”, Миллий банк, “Ипотека” банк, “Ҳамкорбанк”, “Капиталбанк”, “Савдогарбанк”, “Алп Жамол банк” ҳамда “Туронбанк”да хизматлар йўлга қўйилган бўлиб, ушбу хизмат учун мамлатимизнинг 174 та шаҳрида 615 дан зиёд шаҳобча ташкил этилган. Агар 2005 йили мавжуд бўлган шохобчалар сонига назар ташласак, улар 200 та эканига ва бунда ўсиш кўрсаткичи 3 баробарга юксалганига гувоҳ бўламиз. Яна бир эътиборни тортадиган маълумот шуки, 2007 йилда "Contact" тизими орқали 1,3 млн. дан зиёд юртимиз фуқароси фойдаланган.
Умуман, ушбу бозор фойдадорлиги нормаси республикамизда ҳали анча юқори ва келгуси йилларда яна иштирокчиларнинг рақобат бозорига кириб келиши учун замин яратиб беради. Албатта, пул жўнатмалари тизимида рақобат кураши Ўзбекистонда пул жўнатмалар бозоридаги комиссион нархларнинг янада пасайишига асосий сабаб бўлади.
Хулоса қилиб шуни айтиш мумкинки, ҳозирги кунда Ўзбекистонда пул ўтказма тизимлари фаолиятининг такомиллашуви билан ушбу хизматнинг янада ривожланиши ва пировардида иқтисодиётимизга янада кўпроқ валюта маблағларининг келиб тушишига замин яратади. Бу эса кундан-кунга ривожланиб бораётган республикамиз учун ҳаво ва сувдек зарур бўлган молиявий дастакнинг мустаҳкам бўғинини юзага келтирувчи асосий воситадир.
Масъуд МАХСУДОВ
Акмал НАЗАРОВ
bank.uz
Мамлакатимизда эса пул жўнатмалари банк тизимининг янги хизмат турларидан бири ҳисобланади. Лекин шунга қарамай, бу хизмат туридан фойдаланаётган юртдошларимизнинг сафи тобора кенгайиб бормоқда. Турли манбаларга кўра, ҳозирда пул жўнатмалари салмоғи мамлакат ялпи ички маҳсулотининг 5-10 фоизини ташкил этиб, бу юрт иқтисодиётининг жадал ўсишига ижобий таъсир ўтказмоқда.
Пул жўнатмалари ҳажмининг таҳлили юртимиздан хорижга пул жўнатиш ва аксинча хориждан мамлакатимизга киритилаётган пул маблағларининг йилдан-йилга жадал ўсаётганидан далолат беради. Ўзбекистон Республикаси Марказий банкидан олинган маълумотга кўра, мамлакатимизга киритилган маблағ миқдори 2002 йилда 225 млн. АҚШ долларини, 2007 йилда 1,25 млрд. АҚШ долларини ташкил этган. Бунда йиллик ўртача ўсиш суръати тахминан қирқ тўққиз фоизни ташкил этаётганини кўришимиз мумкин.
Юртимиздан хорижга жўнатилган пул миқдори Ўзбекистонга киритилган пул миқдорига нисбатан ўсиш суръати икки баробар секинроқ амалга ошмоқда. 2002 йилда мамлакатимиздан хорижга 86 млн. АҚШ доллари юборилган бўлса, 2006 йилга келиб бу кўрсаткич 100 млн. долларга, 2007 йилга келиб жўнатилган пул миқдори 126 млн. долларга етган. Бунда йиллик ўртача ўсиш суръати 26 фоизни ташкил қилмоқда.
2002-2007 йиллар мобайнида Ўзбекистонга пул жўнатмалари тизими орқали жисмоний шахслар томонидан киритилган маблағлар ҳажми йилига ўрта ҳисобда 1,5 баробардан ўсиб борган.
Жаҳон амалиётининг тасдиқлашича, бозордаги эркин йўл ва рақобат муҳити пул жўнатмалари соҳасининг жадал ривожланишида ва сарф-ҳаражатларнинг камроқ бўлишида муҳим омил бўлди. Бундан ташқари, пул жўнатмалари турли аҳоли қатлами учун қўшимча даромад манбаларидан унумли фойдаланиш, халқлар турмуш даражасининг кўтарилиши ва молия воситачиларининг фаоллашувига туртки бўлмоқда.
Маълумки, Ўзбекистонда халқаро пул жўнатмалари тизими бўйича хизматларни тижорат банклари таклиф этмоқда. Айрим молия муассасаларимизда пул жўнатмалари тизимининг 5 дан зиёд тури ҳам жорий этилгани қувонарли ҳол албатта. Бу ўз навбатида аҳоли учун ўз истагига қараб, қулай ва бирмунча арзонроқ пул жўнатмасидан фойдаланиш имконини беради.
Бугунги кунда пулни уч йўл билан – халқаро пул жўнатмалари тизими ("Western Union", "MoneyGram", "Contact", "Anelik", "Migom", "Blizko" ва бошқалар.), Халқаро "SWIFT" одатий банк айланмалари тизими ҳамда почта хизмати орқали жўнатиш мумкин бўлсада, лекин улар орасида халқаро пул жўнатмалари тизими энг оммалашган ва ривожланган хизмат тури ҳисобланади.
Маълумки бозорга янги хизмат ёки маҳсулотнинг кириб келиши анча катта бошланғич харажатларни талаб этади. Унинг ривожланиши билан харажатлар ортиб бориб, ушбу хизмат тури рақобатбардош бўлиб боради.
2002 йилда мамлакатимизда бор йўғи учта пул жўнатиш тизими - "Western Union", "MoneyGram" (АҚШ) ва "Contact" (Россия) мавжуд бўлиб, ўша вақтда уларнинг ўртача комиссион баҳоси ўтказилаётган пул миқдорининг 10 фоизи атрофида бўлган бўлса, 2007 йил охирларига келиб пул жўнатмалари тизими сони 12 тага, уларнинг ўртача комиссион баҳоси 2-4 фоизгача тушишига эришилган.
Таъкидлаш жоизки, сўнгги йилларда пул айланмаларининг ҳажми сезиларли равишда ўсган. Экспертларнинг фикрича, бунда истеъмол товарларини харид қилишда пул амалиётларига катта урғу берилаётгани муҳим омил бўлмоқда.
Ҳозирда Ўзбекистонда пул жўнатмалари инфратузилмаси жадал шаклланаётган бўлиб, аҳолининг ушбу хизмат туридан унумли фойдаланиши йўлида пул жўнатиш соҳасига ихтисослашган шохобчалар сони мингдан зиёдни ташкил этмоқда. Лекин ҳали ушбу соҳада фойдаланиш мумкин бўлган талай имкониятлар мавжуд бўлиб, ундан айни пайтда юртимизда кенг ривожланиб бораётган кредит уюшмалари оқилона фойдаланишга уринишмоқда. Бу йўлда эса Ўзбекистон Республикаси Марказий банки ва Кредит уюшмалари ассоциацияси томонидан ҳамкорликда амалга оширилаётган чора-тадбирлар муҳим ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилмоқда.
Умуман олганда, пул ўтказмалари тизими мамлакатимиз учун янги ҳисобланиб, иқтисодиётнинг эркинлиги, шунингдек ишчи кучлар оқимининг ортиши билан юзага келади. Охирги йилларда пул жўнатмалари динамикаси нисбатан анча жадал суръатда ривожланиб бораётганлиги, нафақат жорий даврдаги пул тушуми, балки чет эл тажрибасини ортираётган юртдошларимизнинг, келажакда тараққиётимиз учун инвестиция – яъни иш малакаларини ортираётганидан далолатдир.
Ҳозирги кунда Ўзбекистон пул жўнатмалари бозорида 12 та иштирокчи фаолият олиб бормоқда. Биз ана шулардан асосийлари бўлган 7 тасининг комиссион тўловларини таҳлил қилиб чиқайлик (1-жадвал). Ушбу пул ўтказмалари ичида республикамизда илк иштирокчи Western Union ни оладиган бўлсак, у 2000 йилларнинг бошларида республикамизга кириб келган бўлиб, унинг комиссион тарифлари дунёнинг барча мамлакатларига бир хил қилиб белгиланган эди. 2005 йилнинг бошларига келиб эса МДҲ мамлакатлари бўйлаб хизмат тўловлари суммаси қарийб 50-55 фоизга камайтирилди. Бунинг асосий сабаби Собиқ Иттифоқ мамлакатлари ҳудудида пул ўтказмалари хизмати бўйича янги бир қанча иштирокчиларнинг бозорга кириб келишини айтиб ўтишимиз мумкин. Кириб келган иштирокчиларнинг комиссион тўловлар тарифи Western Union тизимига қараганда сезиларли даражада фарқланиши ушбу тизимда рақобатнинг янада ортиб бориши учун замин яратди. Масалан, Contact тизимининг комиссион тўлови ҳар қандай сумманинг 3% миқдорида қилиб белгиланган. Юқоридаги жадвалдаги асосий учта тизим (Western Union, Money Gram, Coinstar) дунёнинг аксарият мамлакатларида кенг тарқалган бўлиб, қолган 4 таси (Contact, Blizko,
Анелик, Быстрая почта) ҳамдўстлик мамлакатлари ичидагина фаолият кўрсатишади. Шунинг учун бўлса керак, уларнинг комиссион тўловлари сезиларли даражада паст эканини кўришимиз мумкин. Масалан, 500 АҚШ долларини Россия давлатидан Ўзбекистонга ўтказишнинг энг арзон комиссион тўлови Быстрая почта ва Blizko тизимларига тегишли бўлиб, умумий сумманинг 1,6-2% миқдорига тенг. Айни шу кўрсаткич Western Union да 4,8% (24$), Coinstar да 3,6% (18$), Money Gram да эса 6,4% (32$) ни ташкил этади. Маълумки, ҳар қандай хизмат турининг сифати, унинг тезкорлигига ҳам боғлиқ бўлади.
Бу борада пул жўнатмаларининг энг биринчи тизими бўлган Western Union да тезлик бирламчи масала ҳисобланиб, пулни юборувчи шахс жўнатгандан кейин 3-10 дақиқада олиши мумкин. Ушбу кўрсаткичлар Money Gram учун 1-2 соат, Contact учун 1 соат, Blizko учун 12 соатни ташкил қилади. Комиссион тўлови энг қуйи бўлган Быстрая почта тизимининг пул ўтказиш операцияси эса қарийб 2 кеча кундузга тенг.
Пул жўнатмалари бўйича Ўзбекистоннинг 18 та тижорат банклари таҳлил қилинганда шу аён бўлдики, ушбу тизимнинг энг кенг тарқалгани Western Union экан (3-жадвал (иловада)). Money Gram тизимининг жадал ривожланиб кетмаганига асосий сабаб эса унинг Ҳамдўстлик мамлакатлари учун белгиланган комиссион тўловлари қолганларига нисбатан юқори эканлигидир. Лекин ушбу тизимнинг афзаллик томони шундаки, ундан дунёнинг 150 дан ортиқ мамлакатлари билан пул жўнатмалари операциясини амалга ошириш мумкин.
Пул жўнатмаларининг иқтисодиётдаги ижобий ўрни шундан иборатки, у бир томонлама хизмат тури ҳисобланиб, келажакда у бирор мажбуриятни юкламайди (ташқи қарзни тўлаш каби). Шу сабабдан ҳам, пул жўнатмалари хусусий характер касб этишига қарамасдан, чет эл банклари кредит линиялари ёки хатто тўғридан тўғри инвестициялардан ҳам ишончлироқ молиявий манба ҳисобланади. Бундан ташқари, пул жўнатмалари аҳолининг кам таъминланган қатламидаги ижтимоий кескинликни пасайтириши билан бирга, уларнинг турмуш даражасини ошириш ҳамда молиявий воситачиликнинг кенгайишига кўмак беради.
Биргина Western Union (2002 йилнинг 21 январидан ишлаб келмоқда)ни оладиган бўлсак, у 2002 йилда монопол характерга эга бўлган бўлса (пул ўтказмаларининг 95%и), 2007 йил якунларига кўра унинг ҳиссаси 39 % га тушиб кетди. Ушбу бозордаги рақобат унга қилинадиган харажатларнинг кескин камайишига сабаб бўлди. 2007 йил якунларига кўра, иштирокчилар сони 12 тага етиб, комиссион тўловнинг ўртача нархи умумий ўтказманинг 2-4% ини ташкил этди. Шу билан бирга «Global Economic Prospects 2007» нинг маълумотларига кўра, халқаро пул жўнатмаларининг аксарият “коридорлар”и бўйича тўлов етарлича паст бўлиб, бир ўтказма учун тахминан 1.8 АҚШ долларини ташкил этади.
Ҳозирда, "Contact" халқаро пул жўнатиш тизими бўйича ҳам Ўзбекистоннинг 12 та тижорат банки – Халқ банки, “Ўзсаноатқурилишбанк”, Миллий банк, “Ипотека” банк, “Ҳамкорбанк”, “Капиталбанк”, “Савдогарбанк”, “Алп Жамол банк” ҳамда “Туронбанк”да хизматлар йўлга қўйилган бўлиб, ушбу хизмат учун мамлатимизнинг 174 та шаҳрида 615 дан зиёд шаҳобча ташкил этилган. Агар 2005 йили мавжуд бўлган шохобчалар сонига назар ташласак, улар 200 та эканига ва бунда ўсиш кўрсаткичи 3 баробарга юксалганига гувоҳ бўламиз. Яна бир эътиборни тортадиган маълумот шуки, 2007 йилда "Contact" тизими орқали 1,3 млн. дан зиёд юртимиз фуқароси фойдаланган.
Умуман, ушбу бозор фойдадорлиги нормаси республикамизда ҳали анча юқори ва келгуси йилларда яна иштирокчиларнинг рақобат бозорига кириб келиши учун замин яратиб беради. Албатта, пул жўнатмалари тизимида рақобат кураши Ўзбекистонда пул жўнатмалар бозоридаги комиссион нархларнинг янада пасайишига асосий сабаб бўлади.
Хулоса қилиб шуни айтиш мумкинки, ҳозирги кунда Ўзбекистонда пул ўтказма тизимлари фаолиятининг такомиллашуви билан ушбу хизматнинг янада ривожланиши ва пировардида иқтисодиётимизга янада кўпроқ валюта маблағларининг келиб тушишига замин яратади. Бу эса кундан-кунга ривожланиб бораётган республикамиз учун ҳаво ва сувдек зарур бўлган молиявий дастакнинг мустаҳкам бўғинини юзага келтирувчи асосий воситадир.
Масъуд МАХСУДОВ
Акмал НАЗАРОВ
bank.uz
Пул жўнатмалари тизими – истиқболли хизмат