Mikrokredit tashkilotlari (MT) O‘zbekistondagi moliyaviy sohada muhim rol o‘ynaydi.Ular bank xizmatlaridan foydalana olmaydigan aholi va kichik korxonalarga moliyaviy resurslarga kirish imkoniyatini yaratadi. Bu kredit beruvchilar daromad to‘g‘risida ma’lumotlarsiz mikroqarz berishi mumkin, bu tadbirkorlikni rivojlantirishga, qashshoqlik darajasini pasaytirishga va yangi ish o‘rinlari yaratishga yordam beradi.
Pasport bo'yicha qarz berish - bu MTning bir xususiyatidir. Demak, Toshkentdagi bunday tashkilotdan mikroqarz olish uchun qarz oluvchiga faqat shaxsini tasdiqlovchi hujjat (pasport) taqdim etish kerak bo‘ladi.
Bu yondashuv, ayniqsa kichik summalar va qisqa muddatlarda (1 oygacha) kartaga mikroqarz berish jarayonini yengillashtirish uchun qo‘llaniladi. Bu daromad to‘g‘risida ma’lumotlar yoki garov haqida ma’lumotlarni taqdim etish imkoniyati yoki istagi bo‘lmaganlar uchun qulay bo‘lishi mumkin. Hozirda bu jarayonni uydan chiqmasdan, onlayn ravishda ham o‘tkazish mumkin.
Shartlar va talablar har bir kompaniyada farq qilishi mumkin. Ba’zi MTO pasport taqdim qilganda kredit to‘g‘risidagi arizani tasdiqlashi mumkin, boshqalari esa qarz oluvchining to‘lov qobiliyatini baholash uchun boshqa hujjatlar yoki ma’lumotlarni talab qilishi mumkin. Shuning uchun, agar siz faqat pasport asosida kartaga pul olishni ko‘rib chiqishga qaror qilsangiz, muayyan kompaniyaning talablari bilan tanishish maqsadga muvofiqdir. Foiz stavkasi har bir kompaniyada bu talablardan farq qilishi mumkin, stavkani yaxshilash uchun siz garovga qarz olishni sinab ko‘rishingiz mumkin.
O‘zbekistonda moliyaviy tashkilotdan 50 000 000 so‘mgacha qarz olish mumkin. Qarzning maksimal miqdori oilaning oylik daromadi va xarajatlari, doimiy yashah joyi, shaxsiy mulkka egalik qilish va boshqalardan kelib chiqadi.
Qarz berish jarayoni har bir kompaniya va uning siyosatiga qarab farq qiladi. Biroq, umumiy jihatdan MTda mikroqarz berish jarayoni quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga olishi mumkin:
Ariza: Tanlangan kompaniyaga qarz olish haqida ariza beriladi. Ariza MTO ofisida shaxsan yoki veb-sayt orqali onlayn rasmiylashtiriladi.
Hujjatlar: O‘zbekiston Respublikasi fuqarosining shaxsini tasdiqlovchi hujjat taqdim etiladi. Garovga qarz olish uchun mulk hujjatlari kerak bo‘ladi.
Qarz oluvchining to‘lov qobiliyatini baholash: MT ariza beruvchining moliyaviy imkoniyatlarini baholaydi. Bu kredit tarixini tekshirish, daromad va xarajatlarni tahlil qilish, shuningdek garovni baholash (agar kerak bo‘lsa) ni o‘z ichiga oladi.
Tasdiqlash: Agar ariza tasdiqlansa, MT mikroqarzning miqdori, foiz stavkasi va muddatini belgilaydi. Qarz oluvchiga kredit shartlari taqdim etiladi va ularni qabul qilishi kerak.
To'lov: Kelishuvga erishilgandan va barcha zarur rasmiy tartib-qoidalar yakunlangandan keyin, qarz summasi qarz oluvchiga to‘lanadi. Bu naqd pulda, qarz oluvchining bank hisob raqamiga yoki kartasiga o‘tkazish orqali yoki boshqa qulay usulda amalga oshirilishi mumkin.
Qarzingizni to‘lash shartnoma shartlariga muvofiq, jumladan, belgilangan muddatlar va to‘lov summalariga muvofiq amalga oshirilishi kerak. Bu har oylik to‘lovlarni, shuningdek, tashkilot tomonidan tasdiqlangan boshqa qarz qaytarish jadvallarini o‘z ichiga oladi. Odatda qarzni bir necha oy ichida qaytarish kerak.
Muhim eslatma, Mikromoliya tashkilotlarining kreditlash talablari va siyosatlari turlicha bo‘lishi mumkin va pasportga kredit berish shartlari har xil bo‘lishi mumkin. Potensial qarz oluvchilar ariza berishdan oldin har bir muayyan tashkilotdagi shartlar va tartib-qoidalarni ham shaxsan, ham onlayn ravishda diqqat bilan o‘rganib chiqishlari kerak. Mikroqarz olish O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq, barcha zarur qoida va tartib-qoidalarni bajargan holda amalga oshirilishi kerak.