JET: Endi komissiyasiz kartadan kartaga 57 mln so'mgacha o'tkazish mumkin Batafsil

Oʻzbekiston Respublikasining 2020 yilning birinchi yarim yilligida xizmat koʻrsatish sifati va amaliyot faoliyati boʻyicha tijorat banklari reytingi

21.08.2020

Oʻzbekiston Respublikasining 2020 yilning birinchi yarim yilligida xizmat koʻrsatish sifati va amaliyot faoliyati boʻyicha tijorat banklari reytingi Pandemiya davrida Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklari oldida mijozlarni bank ofislariga tashrifi cheklanishi, qarzdorlarning toʻlov qobiliyati kamayishi, aktivlar va daromadlar sifati pasayishi bilan bogʻliq katta tavakkalchiliklar yuzaga keldi. Bunga qarshi choralar sifatida banklar masofaviy banking raqamli texnologiyalariga sarmoyalarni koʻpaytirmoqda, harajatlarni maqbullashtirmoqda hamda tavakkalchiliklarni boshqarishning zamonaviy usullarini joriy etmoqda. Bank faoliyatini yaxshilash va COVID-19 qarshi kurashish boʻyicha birinchi yarim yillik davomida hamda pandemiya davrida amalga oshirilgan chora-tadbirlar samaradorligini taqqoslash maqsadida masofaviy xizmatlardan foydalanish imkoniyati, boshqaruv sifati, aktivlar sifati va daromadlar generatsiyasiga oid qobiliyati kabi koʻrsatkichlar asosida banklarning alohida va yakuniy reytinglari tuzildi. Taʼkidlash joizki, banklarning moliyaviy hisobotlari hamda Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining omma foydalanishi uchun ochiq boʻlgan statistik maʼlumotlari reyting uchun manba sifatida xizmat qiladi. 1. Masofaviy xizmatlardan foydalanish imkoniyati Masofaviy bank xizmatlaridan foydalanish imkoniyati koʻrsatkichi onlayn tarzida bank xizmatlaridan foydalanuvchi ham jismoniy, ham yuridik shaxslarni qamrab oladi. 1-jadvalga koʻra, 2020 yil 1 iyul holatiga masofaviy bank xizmatlari tizimlaridan foydalanuvchilarning umumiy soni 11,7 mln.ga yetdi, ularning 93,8% - jismoniy shaxslar, 6,2% - yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar. Yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan masofaviy xizmatlardan foydalanuvchilar soni boʻyicha Ipotekabank ilgʻor (108,5 ming foydalanuvchi), jismoniy shaxslar (1 746 ming) va umumiy foydalanuvchilar soni boʻyicha (1 783 ming) Oʻzsanoatqurilishbank - oldinda. Foydalanuvchilar umumiy soni boʻyicha top-5likda Xalq banki (1 681 ming), Agrobank (1 482 ming), Ipoteka bank (1 224 ming) va Milliy bank (1 147 ming) oʻrin. Masofaviy xizmatlar foydalanuvchilarining eng kam soni Tenge bank (756), Saderat bank (926), Uzagroeksportbank (1 280), Madad Invest bank (2 601) va Poytaxt bank (3 430) larda. 1-jadval. Masofaviy bank xizmatlari foydalanuvchilarining umumiy soni (01.07.2020y.)№Банк Yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar Jismoniy shaxslarJami 1 Oʻzsanoatqurilishbank 36 892 1 745 955 1 782 847 2 Xalq banki 93 833 1 587 554 1 681 387 3 Agrobank 92 602 1 389 243 1 481 845 4 Ipoteka-bank 108 509 1 115 724 1 224 233 5 Milliy bank 54 579 1 092 840 1 147 419 6 Xamkor bank 75 184 812 090 887 274 7 Mikrokreditbank 51 169 661 655 712 824 8 Asaka bank 22 082 640 320 662 402 9 Ipak yo'li 21 011 336 713 357 724 10 Aloqa bank 14 581 325 100 339 681 11 Qishloq qurilish bank 19 592 262 703 282 295 12 Invest Finans bank 18 474 251 325 269 799 13 Orient Finans bank 12 351 182 301 194 652 14 Turon bank 18 921 168 239 187 160 15 Kapital bank 20 874 159 856 180 730 16 Asia Alliance bank 10 643 138 395 149 038 17 Trastbank 23 967 93 785 117 752 18 Savdogarbank 10 737 67 026 77 763 19 Davr bank 18 139 52 051 70 190 20 Universalbank 4 581 49 010 53 591 21 UzKDB Bank 697 25 008 25 705 22 Xay-Tek bank 1 422 20 383 21 805 23 Ravnaq bank 1 749 15 906 17 655 24 Ziraat bank 1 448 14 613 16 061 25 Turkiston bank 3 365 8 711 12 076 26 Poytaxt bank 662 2 768 3 430 27 Madad Invest bank 550 2 051 2 601 28 Oʻzagroeksportbank 102 1 178 1 280 29 Saderat bank Tashkent 147 779 926 30 Tenge bank 120 636 756 Jamo738 98311 223 91811 962 901Manba: OʻzR MBYuqorida keltirilgan maʼlumotlardan kelib chiqqan holda, masofaviy mijozlar umumiy sonining banklar filiallari soniga nisbati, yaʼni bitta filialga masofaviy mijozlar soni hisoblandi (2-jadval). Ushbu koʻrsatkich boʻyicha Oʻzsanoatqurilishbank ilgʻor (bitta filialga 39 619 mijoz). Yetakchilar beshligiga Ipoteka bank (31 391), Asaka bank (28 800), Orient Finans bank (27 807) va Aloqabank (24 263) ham kiradi. Masofaviy bank xizmati tizimlari foydalanuvchilarining eng kam soni Tenge bank (756), Saderat bank (926), Oʻzagroeksportbank (1 280), Madad Invest bank (2 601) va Poytaxt bank (3 430) kabi banklarga toʻgʻri kelmoqda. 2-jadval. Bitta filialga masofaviy bank xizmatlaridan foydalanuvchilar soni (01.07.2020й.) №BankBitta filialga mijozlar soni№BankBitta filialga mijozlar soni 1 Oʻzsanoatqurilishbank 39 619 16 Mikrokredit bank 10 040 2 Ipoteka bank 31 391 17 Davr bank 10 027 3 Asaka bank 28 800 18 Turon bank 9 358 4 Orient Finans bank 27 807 19 Agrobank 8 717 5 Aloqa bank 24 263 20 UzKDB Bank 8 568 6 Ipak yo'li банк 22 358 21 Xalq banki 8 535 7 Xay-Tek bank 21 805 22 Ziraat bank 8 031 8 Ҳамкор банк 20 634 23 Qishloq qurilish bank 6 565 9 Ravnaq bank 17 655 24 Turkiston bank 6 038 10 Invest Finans bank 16 862 25 Савдогар банк 3 888 11 OʻzMilliybank 15 506 26 Poytaxt bank 3 430 12 Asia Alliance bank 14 904 27 Madad Invest bank 2 601 13 Kapital bank 12 049 28 Oʻzagroeksportbank 1 280 14 Universal bank 10 718 29 DB Banka Saderat Irana 926 15 Trastbank 10 705 30 Tenge bank 756 Manba: OʻzR MB maʼlumotlari asosida mualliflar hisob-kitoblari 2. Boshqaruv sifati Banklarni boshqarish sifati koʻrsatkichi xalqaro tajriba asosida amaliyot samaradorligi yoki CIR (Cost to income ratio) darajasi bilan belgilanadi. Ushbu koʻrsatkich biznes yuritish samaradorligini aks etadi va bankning amaliyot harajatlarining hisobot davrida amaliyot daromadlariga nisbati sifatida hisoblanadi. Jumladan, 50 foiz miqdordagi CIR bankning 1 soʻm daromadga harajatlari 0,5 soʻmni tashkil etishini anglatadi. Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklarining CIR koʻrsatkichi 14,5% dan 81,3% gacha doirasida oʻzgarib turadi (3-jadval). Eng past CIR koʻrsatkichlari mamlakatimizning yirik davlat banklari, jumladan Asaka bank (14,5%), Oʻzsanoatqurilishbank (15,8%) va Milliy bank (17,5%). Shuningdek, eng yaxshi beshlikka Madad Invest bank (20,6%) va Saderat bank (23,3%) ham kirdi. 3-jadval. CIR koʻrsatkichi (01.07.2020й.)№BanklarCIR№BanklarCIR 1 Asaka bank 14,5% 16 Oʻzagroeksportbank 48,0% 2 Oʻzsanoatqurilishbank 15,8% 17 Mikrokredit bank 49,3% 3 OʻzMilliybank 17,5% 18 Universal bank 49,9% 4 Madad Invest bank 20,6% 19 Tenge bank 52,7% 5 DB Banka Saderat Irana 23,3% 20 Turkiston bank 52,8% 6 Ipoteka bank 28,0% 21 Xalq banki 54,5% 7 Trastbank 28,8% 22 Turon bank 56,0% 8 Ziraat bank 28,9% 23 Invest Finans bank 56,8% 9 Davr bank 30,0% 24 Aloqa bank 58,8% 10 Orient Finans bank 34,8% 25 Agrobank 61,0% 11 Ipak yo'li банк 37,4% 26 Asia Alliance bank 61,5% 12 Qishloq qurilish bank 38,7% 27 Kapital bank 65,9% 13 Ҳамкор банк 39,2% 28 Savdogar bank 74,1% 14 Poytaxt bank 39,8% 29 Ravnaq bank 75,9% 15 UzKDB Bank 45,4% 30 Xay-Tek bank 81,3% Manba: banklar moliyaviy hisobotlari asosida mualliflar hisob-kitoblariEng past amaliyot samaradorligiga ega banklar (yuqori CIR) beshligiga Xay-Tek bank (81,3%), Ravnaq bank (75,9%), Savdogar bank (74,1%), Kapital bank (65,9%) va Asia Alliance bank (61,5%) kiradi. 3. Bank aktivlari sifati Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklari aktivlari sifatini aniqlash uchun NPL (non performing loans) koʻrsatkichini koʻrib chiqamiz. Ushbu koʻrsatkich oʻz vaqtida toʻlov amalga oshirilmaslik tavakkalchiligi mavjud boʻlgan yoki 90 kun davomida toʻlanmagan muammoli kreditlar ulushini aks etadi. 4-jadval. NPL koʻrsatkichi (01.07.2020й.)№BankKredit portfeli (mlrd. soʻm)Ulardan , muammoli kreditlar (mlrd. soʻm)NPL (в %) Jami244 9067 0872,9% 1 OʻzKDB bank 799 0 0,0% 2 Tenge bank 352 0 0,0% 3 DB Banka Saderat Irana 6 0 0,1% 4 Turkiston bank 813 1 0,1% 5 Universal bank 654 1 0,1% 6 Davr bank 1 063 2 0,2% 7 Orient Finans bank 2 775 5 0,2% 8 Turon bank 5 303 11 0,2% 9 Xay-Tek bank 248 1 0,3% 10 Invest Finans bank 2 960 11 0,4% 11 Kapital bank 3 416 16 0,5% 12 Savdogar bank 816 5 0,6% 13 Ziraat bank 487 3 0,6% 14 Agrobank 21 020 248 1,2% 15 Poytaxt bank 91 1 1,3% 16 Mikrokredit bank 6 484 85 1,3% 17 Ravnaq bank 410 6 1,4% 18 Qishloq qurilish bank 11 903 165 1,4% 19 Trastbank 1 911 36 1,9% 20 Aloqa bank 5 432 130 2,4% 21 OʻzMilliybank 61 104 1 511 2,5% 22 Asia Alliance bank 1 707 43 2,5% 23 Ipoteka bank 20 806 623 3,0% 24 Xalq banki 15 397 483 3,1% 25 Madad Invest bank 147 6 3,8% 26 Ipak yo'li банк 4 415 182 4,1% 27 Asaka bank 31 515 1 460 4,6% 28 Oʻzsanoatqurilishbank 36 122 1 725 4,8% 29 Ҳамкор банк 6 663 322 4,8% 30 Oʻzagroeksportbank 88 7 8,5% Manba: OʻzR MB Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki maʼlumotlariga koʻra, 01.07.2020 y.holatga, eng past NPL koʻrsatkichli banklar beshligiga Tenge bank (0%), OʻzKDB bank (0%), Saderat bank (0,1%), Turkiston bank (0,1%) va Universal bank (0,1%) kiradi. Muammoli kreditlarining eng koʻp koʻrsatkichlari Oʻzagroeksportbank (8,5%), Hamkor banka (4,8%), Oʻzsanoatqurilishbank (4,8%), Asaka banka (4,6%) va Ipak yoʻli banki (4,1%) da qayd etilgan. Umuman olganda, amalga oshirilgan karantin choralari va hukumat tomonidan taqdim etilgan imtiyoz va kreditlar boʻyicha qarzlarni toʻlash muddatlari uzaytirilganini hisobga olgan holda muammoli kreditlar ulushi oshishi kutilgan edi va bu Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan joriy yil 6 iyuldagi 2020-2025 yillarda bank tizimini isloh qilish strategiyasini amalga oshirish masalalariga bagʻishlangan yigʻilishidagi maʼruzasida tilga olingan. 4. Tijorat banklarining daromadlar generatsiyasiga oid qobiliyatlari Bankning tijorat korxonasi sifatidagi faoliyati samaradorligini baholash foizlik daromad va foizlik harajatlar tahliliga asoslanadi, chunki mablagʻlarni depozitlarga jalb qilish va foizlar hisobiga kreditlash kunlik bank amaliyot faoliyatining salmoqli qismini tashkil etadi. Yuqoridagilardan kelib chiqib, foizlik daromadlarning foizlik harajatlarga nisbati bankning daromad generatsiyasi qobiliyatining indikatori sifatida xizmat qilishi mumkin. Bankning depozitlar boʻyicha toʻlagan foizining har bir soʻmiga daromad olish qobiliyati qancha katta boʻlsa, shuncha mazkur koʻrsatkich yuqori boʻladi. 5-jadval. Foizlik daromadlarning foizlik harajatlarga nisbati (01.07.2020й.) №Bank %-lik daromadlarning %-lik harajatlarga nisbati №Bank %-lik daromadlarning %-lik harajatlarga nisbati 1 UzKDB Bank* - 16 OʻzMilliybank 180,8% 2 DB Banka Saderat Irana 6427,9% 17 Turon bank 176,5% 3 Poytaxt bank 3576,6% 18 Mikrokredit bank 174,1% 4 Madad Invest bank 1263,0% 19 Xamkor bank 157,2% 5 Tenge bank 497,3% 20 Asia Alliance bank 148,6% 6 Ziraat bank 368,4% 21 Invest Finans bank 145,3% 7 Uzagroeksportbank 336,9% 22 Народный банк 144,2% 8 Trastbank 296,7% 23 Universal bank 142,1% 9 Orient Finans bank 224,1% 24 Agrobank 141,5% 10 Davr bank 217,4% 25 Savdogar bank 141,4% 11 Ipak yo'li bank 204,2% 26 Turkiston bank 139,2% 12 Xay-Tek bank 192,4% 27 Qishloq qurilish bank 137,3% 13 Ipoteka bank 188,4% 28 Asaka bank 136,7% 14 Ravnaq bank 183,8% 29 Aloqa bank 136,6% 15 Oʻzsanoatqurilishbank 183,3% 30 Kapital bank 131,8% Manba: banklarning moliyaviy hisobdorligi (*) – Emitentning joriy yil I va II choraklari boʻyicha hisobotiga koʻra, OʻzKDB foizlik harajatlarga ega emas, bu esa nisbat znamenatelini nolga teng qiladi. Foizlik daromadlarning harajatlarga nisbati boʻyicha banklarning top-5giga OʻzKDB bank, Saderat bank, Poytaxt bank, Madad invest bank va Tenge bank kirdi. Buni mazkur banklar depozitlar bozorida hali mustahkam oʻrin egallamaganligi va ularda jalb etilgan mablagʻlar boʻyicha foizlar toʻlovlari kamligi bilan izohlash mumkin. Tegishlicha, ularning muddatli depozitlar umumiy xajmidagi ulushi 0,16 foizga teng. Oʻz navbatida, foizlik daromadlarning harajatlarga eng kam nisbati bilan banklar beshligiga asosan oʻrta va yirik aylanma mablagʻlarga ega banklar kiradi, ular katta xajmdagi muddatli depozitlar va boshqa zayom mablagʻlarni jalb qilishlari zarur. Bular Kapitalbank, Aloqabank, Asakabank, Qishloq qurilish bank va Turkiston bank. Ularning muddatli depozitlar umumiy xajmidagi ulushi 24,97 foizni tashkil etadi. Tijorat banklarining umumiy reytingi Yuqorida keltirilgan koʻrsatkichlardan kelib chiqqan holda, banklar umumiy reytingi tuzildi, unda barcha toʻrtta toifa koʻrsatkichlari hisobga olinadi. 6-jadval. Tijorat banklar reytingi (01.07.2020y.)№BanklarMasofaviy bankingda foydalanish imkoniyatiBoshqaruvsifatiBanklar aktivlari sifatiDaromadlar generatsiyasi qobiliyati Masofaviy xizmatlardan foydalanuv-chilarning umumiy soni 1 filialga foyda-lanuvchilar soni CIRNPL foizlik daromadlarning foizlik harajatlarga nisbati 1 Orient Finans bank 13 4 10 7 9 2 Oʻzsanoatqurilishbank 1 1 2 28 15 3 Ipoteka-bank 4 2 6 23 13 4 Milliy bank 5 11 3 21 16 5 OʻzKDB bank 21 20 15 1 1 6 Davr bank 19 17 9 6 10 7 Ipak yo'li 9 6 11 26 11 8 Trastbank 17 15 7 19 8 9 Asaka bank 8 3 1 27 28 10 Saderat bank Tashkent 29 29 5 3 2 11 Ziraat bank 24 22 8 13 6 12 Mikrokreditbank 7 16 17 16 18 13 Xamkor bank 6 8 13 29 19 14 Invest Finans bank 12 10 23 10 21 15 Turon bank 14 18 22 8 17 16 Universalbank 20 14 18 5 23 17 Xay-Tek bank 22 7 30 9 12 18 Poytaxt bank 26 26 14 15 3 19 Agrobank 3 19 25 14 24 20 Tenge bank 30 30 19 2 5 21 Madad Invest bank 27 27 4 25 4 22 Aloqa bank 10 5 24 20 29 23 Xalq banki 2 21 21 24 22 24 Qishloq qurilish bank 11 23 12 18 27 25 Ravnaq bank 23 9 29 17 14 26 Asia Alliance bank 16 12 26 22 20 27 Kapital bank 15 13 27 11 30 28 Turkiston bank 25 24 20 4 26 29 Savdogarbank 18 25 28 12 25 30 Oʻzagroeksportbank 28 28 16 30 7 6-jadvalga koʻra, eng yaxshi banklar beshligida Orient Finans bank, Oʻzsanoatqurilishbank, Ipotekabank, Milliy bank va OʻzKDB banklar. Ushbu banklarda jami eng yuqori koʻrsatkichlar. Orient Finans bank barcha reytinglar yakunlari boʻyicha birinchi oʻrin egallaydi, lekin yuqorida qayd etilgan koʻrsatkichlar kesimida yetakchilik qilmaydi. Jumladan, masofaviy xizmatlardan foydalanuvchilarning bitta filial doirasidagi soni 27 807 mijozni tashkil etadi (4-oʻrin), amaliyot samaradorligi (CIR) esa - 34,8 foizga teng (10-oʻrin). Ammo boshqa banklardan farqli ravishda Orient Finans bankda reytinglar oʻrtasida alohida toifalar boʻyicha sezilarli farqliklar kuzatilmaydi. Agar birinchi oʻnlik reytingiga qarasak, unda davlat ulushi boʻlgan Oʻzsanoatqurilishbank, Ipoteka-bank, Milliy bank va Asaka bank boshqaruv sifati (CIR) va bitta filialga masofaviy xizmatlar foydalanuvchilari soni boʻyicha yuqori koʻrsatkichlarga ega. Bunga sabab mazkur banklarning iqtisodiyot bazaviy tarmoqlari va yirik korporativ mijozlarga xizmat koʻrsatishidir . Shu munosabat bilan ular bitta xodimga nisbatan katta aktivlarni boshqaradi, bu esa ularga amaliyot harajatlarini pasaytirish hamda yangi bank texnologiyalari va dasturiy mahlumotlarga sarmoya kiritish imkonini beradi. Ushbu reytingdagi boshqa tijorat banklari, jumladan, Orient Finans bank, OʻzKDB bank, Davr bank, Ipak Yoʻli, Trastbank va Saderat bank daromad generatsiyasiga yuqori qobiliyati bilan davlat ulushi ishtirokida banklardan farqlanadi, buni esa mazkur banklarda berilayotgan kreditlarning yuqori marjinalligi bilan izohlash mumkin. A.Xalilov, K.Fozilova Oʻzsanoatqurilishbank huzuridagi Biznes-tahlil markazi

O‘zsanoatqurilishbank “O’zsanoatqurilishbank” ATB O’zbеkiston Rеspublikasidagi eng boy tarixga ega moliya muassasalaridan biri sanaladi. Uning tarixi Toshkеntda Sanoatbankning O’rta Osiyo idorasi ochilgan vaqtdan, ya'ni 1922 yildan boshlanadi.

Manba: Uzsanoatqurulishbank

O'xshash yangiliklar

07.07.2025

Kapitalbank Top EmployersInstitute talqini bo‘yicha O‘zbekistonning eng yaxshi ish beruvchisi maqomini yana bir bor tasdiqladi

03.07.2025

SQB mahalla bankiri — eng muhim paytda yoningizda

03.07.2025

SQB Insurance aksiyasi: Yozgi imkoniyatlarni qo‘ldan boy bermang!

Bank mahsulotlari Omonatlar11 Kreditlar14 Kartalar11 Ipotekalar6

Oʻzbekiston Respublikasining 2020 yilning birinchi yarim yilligida xizmat koʻrsatish sifati va amaliyot faoliyati boʻyicha tijorat banklari reytingi

Bank.uz dagi barcha mahsulotlar

Omonatlar

Kreditlar

Avto kredit

Mikroqarz

Ipoteka

Kartalar

Biznes

Sug'urta

Tashkilotlar

Filial va bankomatlar

Valyutalar kursi

Boshqalar

Bank.uz ilovasini o'rnatish